Klimaat-robuuste gewassen als alternatieven voor kuilmaïs: focus op gehele-plant silage van granen al dan niet in mengteelt met vlinderbloemigen

Door klimaatverandering heeft Vlaanderen te kampen met meer extreme weersomstandigheden, waarbij droge en warme zomers frequenter voorkomen. In regio's met lichte gronden staat de kuilmaïsteelt hierdoor ernstig onder druk. In dit project wordt het potentieel van duurzame, kwaliteitsvolle en klimaat-robuuste alternatieven voor kuilmaïs onderzocht.
De warme, droge zomers van de laatste jaren zorgen in maïs voor ondermaatse plant- en kolfontwikkeling. Bijgevolg daalt de opbrengst, en vaak is de voederwaarde van deze kuilmaïs ook laag. Bovendien geeft de beperkte vruchtwisseling met vooral gras en maïs ernstige problemen qua onkruidbestrijding, en zetten bemestingsnormen de maïsteelt verder onder druk. Dit maakt het voor rundveehouders steeds moeilijker om een evenwichtig en tevens betaalbaar ruwvoeder-rantsoen samen te stellen.
In het project Climacrop onderzoeken we in eerste instantie het potentieel van wintergranen, al dan niet in combinatie met vlinderbloemigen. Lokaal geproduceerde vlinderbloemigen zoals veldbonen en erwten zijn uitstekende eiwitbronnen en kunnen de afhankelijkheid van soja-import reduceren. Deze teelten kunnen dus een duurzaam, kwaliteitsvol en klimaat-robuust alternatief voor kuilmaïs vormen, zoals ook beoogd wordt in de Europese Green Deal en de Vlaamse Eiwitstrategie.

Van de granen in reinteelt of in mengteelt met vlinderbloemigen kunnen droog geoogste zaden, deegrijp ingekuilde zaden of gehele-plant silage (GPS) benut worden als rundveevoeder. Wintergranen in rein- of mengteelt worden in het najaar gezaaid en als GPS geoogst in juni - dus vóór de zomermaanden die extreem warm en/of droog kunnen zijn – waardoor ze in se als droogte-tolerant beschouwd kunnen worden. Ook andere gewassen zoals sorghum komen aan bod.
Het project heeft als doel om de teelt én de inkuiltechniek van deze alternatieve gewassen te optimaliseren met het oog op een goede kuilkwaliteit als GPS. Qua teelt zullen o.a. vruchtwisseling en gewasbescherming onderzocht worden, terwijl naar kuilkwaliteit toe o.a. het effect van kuiladditieven en van het gewasstadium bij oogst nagegaan wordt. Alle bevindingen zullen vanuit een systeembenadering gefinetuned worden om rundveehouders bij te staan in hun zoektocht naar een geschikt alternatief voor kuilmaïs.

---

Climate-resilient cropping systems as alternatives for silage maize: focus on whole-crop silage of cereals as pure crops or as intercrops with legumes

Flanders is facing more extreme weather conditions due to climate change, with dry and hot summers becoming more frequent. In regions with light soils, the cultivation of silage maize is therefore under serious pressure. In this project, the potential of sustainable, high quality and climate resilient alternatives for silage maize is investigated.
The hot, dry summers of recent years have resulted in poor plant and cob development in maize. Consequently, yields have dropped, and the nutritional value of this maize silage is often low. In addition, limited crop rotation with mainly grass and maize gives serious problems in terms of weed control, and fertilisation standards put further pressure on maize cultivation. This makes it increasingly difficult for cattle farmers to put together a balanced and affordable feed ration.
The Climacrop project investigates the potential of winter cereal, whether or not in combination with legumes. Locally produced leguminous crops such as field beans and peas are excellent sources of protein and can reduce dependence on soy import. These crops can therefore be a sustainable, high-quality and climate-robust alternative to silage maize, as envisaged in the European Green Deal and the Vlaamse Eiwitstrategie.
Of the cereals in pure or mixed cultivation with leguminous plants, dry-harvested seeds, dough-ripened silage or whole-plant silage (WPS) can be used as cattle feed. Winter cereals in pure or mixed cultivation are sown in autumn and harvested as WPS in June - i.e. before the summer months that can be extremely hot and/or dry - so they can be considered drought-tolerant. Other crops such as sorghum are also covered.
The project aims to optimise the cultivation as well as the ensilage technique of these alternative crops, considering good silage quality as WPS. In terms of cultivation, crop rotation and crop protection will be studied, while in terms of silage quality, the effect of silage additives and the crop stage at harvest will be investigated. All findings will be fine-tuned using a systems approach to assist cattle farmers in their search for a suitable alternative for maize silage.

Projectcoördinator HOGENT

Eva Wambacq

Onderzoekers

Len Van den Berge, Valérie Claeys

Looptijd

26/09/2022 - 22/09/2024

Financier

PWO-middelen

Programma financier

PWO_Projectmatig onderzoek