Industriële hennep of kemp omvat diverse variëteiten van Cannabis sativa L. die een laag THC gehalte bevatten en voor de productie van grondstoffen (vezel, scheven en zaad) worden geteeld. In Europa werd hennep tot in het begin van de 20ste eeuw veelvuldig gebruikt om o.a. kleding, papier, touwen, voeding en medicijnen te maken. Daarna werd hennep (en vlas) verdrongen door houtpulp, goedkopere geïmporteerde vezels zoals katoen, en later door synthetische vezels (nylon). In veel industrielanden bestaat momenteel een vernieuwde en sterk groeiende interesse voor hennep omwille van zijn milieuvriendelijke teelt, duurzamere verwerking en de uiterst veelzijdige toepassingen van zowat alle plantendelen. Na de sterke terugval in het wereldwijde teeltareaal wordt er opnieuw op grotere schaal hennep geteeld. In Europa vnl. in coöperatief verband, met name in Frankrijk, en ook in België neemt het areaal jaarlijks toe (respectievelijk ca. 11,500 ha en 200 ha in 2012). Deze revival wordt evenwel nog afgeremd doordat er geen homogene vezelkwaliteit kan worden gegarandeerd (o.a. als gevolg van de variabele, natuurlijke roting) en er daarom tot nu toe vooral is ingezet op relatief laagwaardige bulktoepassingen (bio-energie, stalbedding, bouwstenen, isolatie- en composietmaterialen). Gespecialiseerde verwerkers die in staat zijn om hoogwaardige vezel- en textiel-toepassingen te ontwikkelen met hennep zijn verdwenen of beschikken niet (meer) over de aangepaste apparatuur. Machines die vroeger werden ontwikkeld voor vlasverwerking bieden echter mogelijkheden.
Eigen Kweek wil onderzoeken hoe de vezelkwaliteit van hennep kan aangestuurd worden voor het ont-wikkelen van hoogwaardige textieltoepassingen en hoe de verschillende schakels in de waardeketen met dit doel voor ogen beter op elkaar afgestemd kunnen worden. In de teelt lijken de keuze van de hennepvariëteit, de zaaidichtheid en de zaai- en het oogsttijdstip doorslaggevende factoren. In de voorbehandeling zijn de roting en een slimme veredeling cruciale stappen. Ze bepalen nl. in grote mate het spinproces van garens en de eindtoepassing van de weefsels. Dit project zal o.a. de volgende concrete onderzoeksvragen aankaarten:
Is najaarsteelt mogelijk, en wat zijn de effecten ervan op de vezelkwaliteit?Wat zijn de verwachte netto-opbrengsten voor henneptelers (vezel- versus dubbeldoelgewas)? En wat is de kosten-batenbalans verder in de keten, in een optiek van gecascadeerde verwerking?Welke mechanische oogsttechnieken zijn meest aangewezen, in functie van andere stappen in de keten?Kunnen we meer controle verwerven over het roten, in casu via enzymatische processen?Hoe kunnen we zowel korte als lange vezels optimaal valoriseren in textieltoepassingen?Kunnen we met reeds beproefde technieken bepaalde ondermaatse vezeleigenschappen gericht verbeteren, i.e. de (ruwe) hennepvezels, de garens of de eindproducten veredelen?
Worden methodes voor vlasverwerking hierdoor eenvoudig bruikbaar voor hennepverwerking, en vice versa?
Eigen Kweek is een onderzoeksproject van de onderzoekscentra FTILab+ en AgroFoodNature
Download hier het onderzoeksrapport. Meer informatie over het PWO-project
De verworven kennis van Eigen Kweek vormt het beginpunt voor het vervolgproject Cannabisness.
Veronique Troch, Joos Latré, Jos Nollet
Myréne Vanderhoeven, Sofie Vermeire, Wouter Van der Borght
1/01/2017 - 31/12/2019
HOGENT
PWO-projecten multidisciplinair