Invloed van de overgang naar een semi-industriële chunoproductie op de kwaliteit en economische levensvatbaarheid

In de Peruviaanse Andes worden reeds eeuwenlang aardappelen gevriesdroogd voor conservering volgens een natuurlijk proces. Deze chuño’s betekenen zowel voedselzekerheid als inkomenszekerheid voor boeren, want ze worden aan een mooie prijs verkocht op de lokale markten. Bovendien worden voor de witte ‘chuños tuntas’ kleine aardappelen gebruikt, die omwille van hun beperkte formaat niet op de versmarkt verkocht kunnen worden. Op die manier krijgt deze reststroom toch nog een waardevolle bestemming.
De natuurlijke productie van chuño’s is gebaseerd op een combinatie van extreme vriestemperaturen, een lage luchtvochtigheid en een hoge zonneradiatie. Dit proces komt echter steeds vaker in het gedrang door klimaatverandering, waardoor boeren genoodzaakt zijn om over te schakelen op een semi-industrieel proces. Ook de hoge arbeidsintensiteit van het natuurlijke proces doet steeds meer boeren naar alternatieven grijpen.
In dit project onderzoekt AFN hoe dit semi-industriële proces verder kan worden geoptimaliseerd en of het productieproces economisch rendabel kan zijn voor lokale boeren. Samen met Belgische en Peruviaanse studenten werd in België een productie op kleine schaal gerealiseerd en werden de procesparameters verder geoptimaliseerd op laboschaal in Peru. Intussen zijn er ook piloottesten in een lokale fabriek, en werd er een drooghuis gebouwd waarbij de ontstane restwarmte hergebruikt kan worden voor een productie jaarrond.
Daarnaast ondersteunen we de lokale universiteit UNAJMA (Andahuaylas) in het verstevigen van haar maatschappelijke positie en impact. Enerzijds wordt de onderzoekscapaciteit bijgespijkerd, anderzijds bieden we begeleiding bij het geven van demonstraties en trainingen op maat van de lokale bevolking. Op die manier worden de resultaten van dit project breed verspreid.
OptiTunta is een tweejarig project gesteund door VLIR-UOS en is een samenwerking met de NGO Trias.

---

Impact of the transition towards a semi-industrial chuno production on the quality and economic viability

In the Peruvian Andes, potatoes have been freeze-dried for centuries for preservation using a natural process. These chuños mean both food security and income security for farmers, as they are sold at a good price in local markets. Moreover, for the white 'chuños tuntas', small potatoes are used that cannot be sold on the fresh market because of their limited size. In this way, this by-product still gets a valuable destination.
The natural production of chuños is based on a combination of extreme freezing temperatures, low humidity and high solar radiation. However, this process is increasingly compromised by climate change, forcing farmers to switch to a semi-industrial process. Also, the high labor intensity of the natural process makes more and more farmers turn to alternatives.
In this project, AFN investigates how this semi-industrial process can be further optimized and whether the production process can be economically profitable for local farmers. Together with Belgian and Peruvian students, a small-scale production was realized in Belgium and the process parameters were further optimized at lab scale in Peru. Meanwhile, there are also pilot tests in a local factory, and a drying house has been built so that the residual heat generated can be reused for year-round production.
We also support the local university UNAJMA (Andahuaylas) in strengthening its social position and impact. On the one hand, the research capacity is updated, and on the other hand, we offer guidance in giving demonstrations and training tailored to the local population. In this way, the results of this project are widely disseminated.
OptiTunta is a two-year project supported by VLIR-UOS and is a collaboration with the NGO Trias.

Projectcoördinator HOGENT

Marianne De Meerleer

Looptijd

01/01/2019 - 31/08/2022

Financier

VLIR-UOS

Programma financier

VLIR-UOS Zuidinitiatieven / Short Initiative

Partners

Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek

Trias

Universidad Nacional José María Arguedas