Ruimteneutraliteit en bouwshift als doelstellingen van duurzaam landgebruik.

Vlaanderen heeft het grootste ruimtebeslag van Europa. De Vlaamse overheid heeft in het kader van haar transitiebeleid het basisprincipe van ruimteneutraliteit tegen 2040 vooropgesteld. Doelstelling is om tegen 2040 de bijkomende ruimtelijke impact van onze moderne samenleving terug te dringen tot een situatie van ruimteneutraliteit, dus tot een stand-still van het bijkomend ruimtebeslag (de zogenaamde betonstop).
In dit onderzoek wordt een analyse gemaakt van de knelpunten van de huidige instrumenten in het grond-en pandenbeleid en onderzoek verricht naar mogelijke andere instrumenten. Daarbij worden voorbeelden uit het buitenland geanalyseerd en vergeleken met de Vlaamse context. Het onderzoek wilt een academische bijdrage leveren tot het actuele, publieke debat en de Vlaamse overheid inspiratie en ondersteuning bieden in het bewerkstellingen van de zogenaamde ‘betonstop’ of ‘bouwshift’.
Onderzoeksvragen in dit project zijn:
• op welk gebied mist het huidig instrumentarium van het Vlaamse grond- en pandenbeleid haar doel om de ruimteneutraliteit te ondersteunen en te stimuleren?
• welk instrumentarium is er nodig om de ruimteneutraliteit zo spoedig mogelijk te realiseren? Welk bestuurlijk organisatiemodel is er nodig om de uitwisseling van vastgoed en/of vastgoedwaarde te managen?
• hoe kan de waardering van planbaten en planschade op diverse types vastgoed op een meer gefundeerde manier bepaald worden? Hoe kan deze benadering actueel gehouden worden bij concrete toepassing van verhandelbare rechten of uitbetaling?
• welke modellen van grondvereffening bestaan er in het buitenland en zijn deze toepasbaar op de Vlaamse situatie? Welke modellen van grondvereffening zouden daarnaast nog denkbaar zijn voor Vlaanderen?
• kan de ruimteneutraliteit budgetneutraal gehouden worden voor de overheid of zal een betere ruimtelijke ordening onvermijdelijk ook bijkomende een maatschappelijke kost met zich meebrengen?

---

Limits to land take. No net land take and the Flemish bouwshift as goals of sustainable land use

Flanders has the largest land take in Europe. As part of its transition policy, the Flemish government has put forward the basic principle of space neutrality by 2040. The objective is to reduce the additional spatial impact of our modern society to a situation of space neutrality by 2040, i.e. to a stand-still of additional land take (the so-called concrete stop).
This study analyses the bottlenecks of the current instruments in land and property policy and investigates possible other instruments. It analyses examples from abroad and compares them to the Flemish context. The research aims to make an academic contribution to the current public debate and to offer inspiration and support to the Flemish government in bringing about the so-called 'concrete stop' or 'building shift'.
Research questions in this project are:
- in what area does the current instrumentarium of the Flemish land and property policy miss its purpose to support and stimulate space neutrality?
- What instruments are needed to achieve space neutrality as soon as possible? What administrative organisational model is needed to manage the exchange of property and/or property value?
- How can the valuation of plan benefits and plan damage on various property types be determined in a more informed way? How can this approach be kept up to date in concrete application of tradable rights or disbursement?
- Which models of land settlement exist abroad and are they applicable to the Flemish situation? Which additional models of land settlement would be conceivable for Flanders?
- can space neutrality be kept budget-neutral for the government or will better spatial planning inevitably entail additional social costs?

Projectcoördinator HOGENT

Peter Lacoere

Looptijd

16/04/2018 - 15/04/2023

Financier

PWO-middelen

Programma financier

PWO_Projectmatig onderzoek