Europees onderzoek (ELAN 2006, Pimlico 2011) heeft extensief aangetoond dat het aanwenden van vreemde talen een belangrijke sleutel is tot handelssucces voor kmo’s. De Europese Commissie heeft bijgevolg verschillende initiatieven gelanceerd om de economische groei te vergroten door kmo’s te stimuleren bij het hanteren van een goed gedefinieerde taalstrategie. Een taalstrategie wordt in dit opzicht gedefinieerd als de geplande aanname van een reeks taalmaatregelen om doeltreffende communicatie met buitenlandse klanten en leveranciers te bevorderen. Deze initiatieven zijn echter onvoldoende doorgesijpeld naar de nationale, regionale en operationele niveaus, waar ze nochtans van het grootste belang zijn, zoals ook blijkt uit de recente wetenschappelijke literatuur (Grin 2010, Gazzola 2016, Ginsburgh 2016). Sommige taalmaatregelen lijken bovendien niet haalbaar voor de doorsnee kmo.

Om tegemoet te komen aan deze nood, willen wij de competitiviteit van de bedrijven in de grensregio België-Frankrijk vergroten door het ontwikkelen van een reeks oplossingen die zich situeren op het vlak van de taalkunde, de interculturele communicatie en human resources. Er is in deze grensregio namelijk heel wat gemeenschappelijke deskundigheid aanwezig, maar dit potentieel wordt door taalkundige en regionale grenzen onvoldoende gevaloriseerd. Dit projectvoorstel kadert in het Europees grensoverschrijdend samenwerkingsprogramma Interreg Frankrijk-Wallonië-Vlaanderen (Prioriteit 2: Versterken van het grensoverschrijdende concurrentievermogen van de KMO’s, met de volgende programmadoelstelling: gezamenlijk voorzieningen creëren, valoriseren en met elkaar delen om de KMO’s te ontwikkelen en te begeleiden bij het zoeken naar toegang tot de markten). Het onderzoek sluit ook nauw aan bij de strategische onderzoeksagenda van de HoGent, met name bij de achtste duurzame ontwikkelingsdoelstelling van de Verenigde Naties (SDG 8): ‘Bevorder aanhoudende, inclusieve en duurzame economische groei, volledige en productieve tewerkstelling en waardig werk voor iedereen’. De onderzoeksvraag sluit rechtstreeks aan op de programmadoelstelling van het Interreg-programma en luidt als volgt: Hoe kunnen we een taalstrategie op een duurzame manier implementeren om de markttoegang van de kmo’s te bevorderen, met name aan de andere kant van de (taal)grens?

Hoewel dit project een multisectorale insteek heeft, zal ons onderzoek zich voornamelijk toespitsen op een speerpuntsector voor de grensregio, namelijk de voedingssector. Deze keuze is tot stand gekomen op basis van een dwarsdoorsnede van gemeenschappelijke criteria (belang van sectoren, noden op het terrein, aanbevelingen van Interreg, etc.) van de betrokken regio’s. Wij voorzien de volgende werkpakketten in ons projectvoorstel:

1) het afnemen van een kwalitatieve (interviews) en kwantitatieve (online) enquête bij kmo’s langs beide kanten van de taalgrens (BE/FR)

2) de ontwikkeling van een audit-tool, geïntegreerd in het digitaal platform van het project, zodat bedrijven hun taalstrategie kunnen screenen

3) de uitwerking en implementatie van een individueel taalactieplan in functie van de noden en het niveau van de verschillende medewerkers, gekoppeld aan het HR-beleid van de onderneming (taalstrategie als people management)

4) het opstellen van een interculturele gids als houvast voor zakendoen over de grens

5) het ontwikkelen van een online taalplatform met communicatieve en terminologische modules toegespitst op een aantal knelpuntberoepen waar talenkennis een belangrijke rol speelt

6) het uitbouwen van een netwerk van korte, professionele taalstages (immersie) voor deze profielen (WP5) in combinatie met taalcoaching op de werkvloer (werkplekleren)

De voorbije maanden hebben we al het nodige vooronderzoek uitgevoerd (literatuuronderzoek, opstellen van een schema met selectiecriteria voor participerende bedrijven en van een bruikbare vragenlijst, afnemen van enkele interviews en contacteren van potentiële partners) en hebben we een sterk partnerschap tot stand gebracht tussen de vakgroepen Talen en CEO (Faculteit Bedrijf en Organisatie) van de HoGent en verschillende onderzoeksgroepen van de Université de Lille en de Université de Mons en ten slotte, Syntra West.

Meer informatie over het Interreg-project